Trong những năm trở lại đây, Việt Nam đã ghi nhận những con số tăng lên đáng kể trong việc sử dụng điện năng lượng mặt trời. Đáng chú ý nhất ở năm 2022, Việt Nam vươn lên dẫn đầu Đông Nam Á về công suất tiêu thụ năng lượng mặt trời. Cùng tìm hiểu một vài số liệu về thực trạng, tiềm năng và một số thách thức của năng lượng mặt trời ở Việt Nam trong bài viết dưới đây nhé.
Thực trạng của năng lượng mặt trời ở Việt Nam
Việt Nam đã tăng trưởng nhanh chóng về công suất năng lượng mặt trời, vượt qua nhiều quốc gia trong khu vực và tiến gần đến các cường quốc năng lượng mặt trời trên thế giới.
Với việc chiếm đến 19 GW công suất năng lượng mặt trời, tương đương gần 60% tổng công suất của cả khu vực Đông Nam Á vào năm 2022, nước ta đã vươn lên vị trí dẫn đầu một cách ấn tượng. Con số này không chỉ thể hiện sự tăng trưởng vượt bậc mà còn khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh.
Tiềm năng năng lượng mặt trời ở Việt Nam hiện nay
Việt Nam là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn trong việc phát triển hệ thống điện năng lượng mặt trời nhờ:
Vị trí địa lý thuận lợi
Với vị trí địa lý rất thuận lợi, Việt Nam được thiên nhiên ưu ái ban tặng lượng ánh nắng mặt trời dồi dào quanh năm. Điều kiện khí hậu ổn định và số giờ nắng cao trên khắp lãnh thổ đã tạo nên một tiềm năng vô hạn để phát triển điện năng lượng mặt trời.
Nhận lượng ánh nắng mặt trời dồi dào
Với lợi thế về vị trí địa lý, mỗi năm Việt Nam đón nhận khoảng 2.000-2.500 giờ nắng, tương đương với việc mỗi mét vuông đất được chiếu sáng bởi 4-5 kWh năng lượng mặt trời mỗi ngày. Theo tính toán của Bộ Công Thương, chỉ riêng các mái nhà trên cả nước đã có thể cung cấp một nguồn năng lượng sạch khổng lồ, lên đến 300 GWp, đủ để đáp ứng nhu cầu điện năng cho hàng triệu hộ gia đình.
Nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng cao
Việt Nam đang đối mặt với thách thức về nhu cầu điện năng ngày càng tăng cao. Sự phụ thuộc quá lớn vào nhiên liệu hóa thạch không chỉ gây ra ô nhiễm môi trường mà còn tiềm ẩn rủi ro về an ninh năng lượng. Việc đẩy mạnh phát triển năng lượng mặt trời, với nguồn năng lượng dồi dào và sạch, chính là giải pháp bền vững để đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng tăng của đất nước.
Chính sách hỗ trợ khuyến khích đầu tư phát triển
Để thúc đẩy phát triển điện năng lượng mặt trời, Chính phủ Việt Nam đã triển khai hàng loạt chính sách hỗ trợ, bao gồm: giảm thuế đầu tư, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, ưu đãi về đất đai, cơ chế mua bán điện ưu đãi, và các chính sách hỗ trợ vốn. Những chính sách này đã tạo ra một động lực mạnh mẽ cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực năng lượng sạch.
Một số thách thức đối với ngành điện năng lượng mặt trời
Chi phí đầu tư ban đầu
Chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống năng lượng mặt trời vẫn còn là một rào cản lớn đối với nhiều người, đặc biệt là các hộ gia đình và doanh nghiệp vừa và nhỏ. Mặc dù giá thành đã giảm đáng kể trong những năm gần đây, nhưng so với các nguồn năng lượng truyền thống thì vẫn còn cao hơn.
Tuy nhiên, với các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước và sự phát triển của công nghệ, chi phí này dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong tương lai, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc tiếp cận năng lượng sạch.
Hạn chế về công nghệ và nhân lực
Công nghệ năng lượng mặt trời tại Việt Nam vẫn còn trong giai đoạn bắt đầu, chưa đồng bộ với các nước phát triển. Việc phát triển năng lượng mặt trời tại Việt Nam đang gặp phải một số khó khăn, bao gồm: công nghệ sản xuất tấm pin và thiết bị liên quan còn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu; thiếu hụt các kỹ sư, kỹ thuật viên có chuyên môn cao về năng lượng mặt trời; và hệ thống đào tạo nguồn nhân lực chưa đáp ứng kịp nhu cầu của thị trường.
Thách thức về hệ thống lưu trữ điện
Năng lượng mặt trời, với tính chất biến động theo thời gian và điều kiện thời tiết, đòi hỏi các giải pháp lưu trữ hiệu quả để đảm bảo cung cấp điện ổn định. Việc phát triển các công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến và xây dựng mạng lưới điện thông minh là những yếu tố quan trọng để tận dụng tối đa tiềm năng của nguồn năng lượng này.
Tuy nhiên, hiện nay, chi phí đầu tư cao và hiệu suất chưa ổn định vẫn là những rào cản lớn đối với việc triển khai rộng rãi các hệ thống lưu trữ năng lượng.
Chính sách hỗ trợ còn hạn chế
Mặc dù Chính phủ đã ban hành những chính sách trong việc hỗ trợ phát triển năng lượng mặt trời, song hệ thống chính sách hiện hành vẫn còn nhiều bất cập. Các quy định pháp luật, thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư và vận hành các dự án năng lượng mặt trời còn rườm rà, thiếu tính minh bạch. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu ổn định trong chính sách, gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc đưa ra quyết định đầu tư dài hạn.
Năng lượng mặt trời không chỉ là một nguồn năng lượng tiềm năng mà còn là một yếu tố chiến lược trong quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam. Việc khai thác hiệu quả nguồn năng lượng này sẽ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Nếu biết thêm thông tin gì về ngành năng lượng mặt trời ở Việt Nam hiện nay, hãy cùng cập nhật trong phần bình luận bên dưới bài viết này để Saigon Solar và mọi người cùng tìm hiểu thêm nhé.